Obowiązkowe ubezpieczenie rolników
Narzucony obowiązek ubezpieczenia rolników od 1976 roku miał na celu zmniejszenie dotkliwości skutków działań rolników na rzecz osób trzecich (na przykład przedostania się szkodliwych środków chemicznych podczas pryskania upraw na teren sąsiada), które wpływały na efektywność i wydajność gospodarki, czy też możliwość wypłaty odszkodowań z tytułu klęsk żywiołowych. Obowiązkowe ubezpieczenie rolników, czyli konieczność ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego oraz ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolnika, można zawiązać z podmiotami świadczącymi usługi ubezpieczeniowe na rynku.
Pierwszym obowiązkowym ubezpieczeniem jest OC rolnika. Zgodnie z ustawą (z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych) taką umowę zawiązuje się na okres 12 miesięcy, a obowiązek ten powstaje w momencie objęcia gospodarstwa w posiadanie czy to w formie darowizny, dzierżawy, dziedziczenia czy zakupu. Za brak wykupu obowiązkowego OC rolnika grozi kara w wysokości przewidzianej w ustawie*.
Obowiązkowe ubezpieczenie rolników OC obejmuje szkody z tytułu odpowiedzialności cywilnej rolnika dot. Osób trzecich i wszystkich pracowników gospodarstwa w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej z faktu posiadania gospodarstwa rolnego. Do osób objętych OC rolnika zaliczyć można nie tylko osoby w nim mieszkające, ale także pomagające czy też świadczące pomoc sąsiedzką**. Nawet w przypadku, gdy rolnik spadnie z drabiny, która z jego winy nie była utrzymywana w dobrym stanie, zakład ubezpieczeń wypłaci odszkodowanie, jednak tylko dotyczące roszczeń wynikających z uszkodzenia ciała.
Kiedy umowa z ubezpieczycielem nie zostanie przedłużona?
Generalnie ubezpieczyciel w klauzuli prolongacyjnej przewiduje automatyczne przedłużenie polisy na kolejnych 12 miesięcy, aby ciągłość ubezpieczenia nie została przerwana. Jednak polisa ubezpieczenia rolniczego nie zostanie przedłużona w przypadku, kiedy rolnik nie zapłacił którejś ze składek ubezpieczenia za rok poprzedni. Niezapłacenie nawet jednej ze składek wiąże się z nieprzedłużeniem umowy na rok kolejny, a w konsekwencji z koniecznością zapłacenia stosownej kary.
Suma gwarancyjna OC rolnika
Każde zawarte ubezpieczenie posiada górną granicę odpowiedzialności pieniężnej. Nie inaczej jest w przypadku OC rolnika. Zakład ubezpieczeń wypłaci odszkodowania do sumy określonej w odpowiedniej ustawie – obecnie wynosi ona 5 mln euro w okolicznościach szkody na osobie oraz 1 mln euro, jeśli szkody zostały wyrządzone na mieniu. Aby porównać składki ubezpieczeń poszczególnych zakładów, dobrze skorzystać z narzędzia, jakim jest porównywarka ubezpieczeń rolniczych – zawiera ona oferty niemalże wszystkich ubezpieczycieli działających na rynku. Zakład ubezpieczeń od momentu zgłoszenia szkody ma 30 dni na wypłacenie odszkodowania, chyba, że zaistnieje konieczność dokładniejszego zbadania okoliczności czy też są wątpliwości, co do wysokości odszkodowania – w tym wypadku czas wypłacenia odszkodowania wydłuża się zgodnie z ustawą.
Obowiązkowe ubezpieczenie budynków rolniczych
Obowiązek ubezpieczenia budynków rolniczych odnosi się nie tylko do budynków, w których stoją np. maszyny rolnicze, ale także budynków mieszkalnych i innych, jeśli te znajdują się na terenie gospodarstwa rolnego. Ubezpieczenie budynków rolnych dotyczy budynków z chwilą pokrycia ich dachem, a osoba, która nabyła (wydzierżawiła czy też została nim obdarowana) dane gospodarstwo ma obowiązek wykupienia takiego ubezpieczenia najpóźniej w dniu jego objęcia. Ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego „jest ubezpieczeniem majątkowym, którego celem jest zapewnienie odszkodowania w wysokości odpowiadającej szkodzie poniesionej w przedmiocie ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia wskazane w umowie ubezpieczenia.”***, a budynkiem rolnym można uznać obiekt, który „jest w posiadaniu rolnika [...] o powierzchni powyżej 20 m2, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Obiekty nieposiadające tych cech nie stanowią budynków rolniczych w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, a więc nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia”****. Ubezpieczenie gospodarstwa rolnego – budynków rolnych będzie wypłacone w wypadku zdarzeń losowych takich jak na przykład:
- pożar,
- huragan,
- powódź,
- podtopienie,
- grad,
- opady śniegu,
- wyładowania atmosferyczne i inne.
Taka polisa ubezpieczenia rolniczego jest szczególnie korzystna dla rolników, dla których praca w gospodarstwie to jedyne źródło utrzymania, a w wyniku zdarzeń losowych zostały w nim wyrządzone szkody, których rolnik nie jest w stanie pokryć z własnej kieszeni. Podobnie jak w przypadku OC rolnika, polisa jest ważna 12 miesięcy, a klauzula prolongacyjna zapewnia jej ciągłość na następny rok, jeśli rolnik opłacił wszystkie składki w roku poprzednim. Termin wypłacenia ubezpieczenia jest taki sam, jak w przypadku umowy OC rolnika, jednak należy pamiętać o fakcie, że wysokość odszkodowania nie może być wyższa niż poniesiona szkoda.
Dobrze jest pamiętać, że zakres obowiązkowego ubezpieczenia dla rolników jest wąski. Można również wykupić dobrowolne najtańsze ubezpieczenie rolników i tym samym zwiększyć zakres ubezpieczenia na zwierzęta hodowlane, mienie ruchome czy też wykonywane usługi.
*,**źródło: http://rzu.gov.pl/vademecum-ubezpieczonego/abc-ubezpieczen/Ubezpieczenie_OC_rolnika__21029
***http://rzu.gov.pl/vademecum-ubezpieczonego/abc-ubezpieczen/Ubezpieczenie_budynkow_wchodzacych_w_sklad_gospodarstwa_rolnego__21302
****http://rzu.gov.pl/vademecum-ubezpieczonego/abc-ubezpieczen/Ubezpieczenie_budynkow_wchodzacych_w_sklad_gospodarstwa_rolnego__21302